Steunpunt RUW

Ouder- en jeugdsteunpunt Regio Utrecht West

  • 1. Algemeen:

    Wat is passend onderwijs?

    Passend onderwijs wil zeggen dat alle leerlingen onderwijs krijgen dat bij ze past. Op een reguliere school of op een school in het voortgezet speciaal onderwijs (vso).


    Wat is een samenwerkingsverband?

    Reguliere scholen en scholen in het voortgezet speciaal onderwijs (vso) werken regionaal met elkaar samen. Dat doen ze in een samenwerkingsverband (SWV). Daarin maken ze afspraken: bijvoorbeeld over welke hulp scholen bieden en voor welke leerlingen plaats is in het voortgezet speciaal onderwijs. Ook overleggen ze met elkaar over de verdeling van het geld voor passend onderwijs. Al deze afspraken leggen ze vast in een ondersteuningsplan.


    Wat is een ouder- en jeugdsteunpunt?

    Een ouder- en jeugdsteunpunt helpt ouders en leerlingen die vragen hebben over passend onderwijs. Ze vinden er informatie en kunnen vragen stellen. Ieder samenwerkingsverband passend onderwijs heeft een ouder- en jeugdsteunpunt. Het RUW steunpunt hoort bij het samenwerkingsverband passend onderwijs (voortgezet onderwijs) in de regio Utrecht West.


    Wat is een schoolbestuur?

    Schoolbesturen dragen de eindverantwoordelijkheid voor alle beslissingen die over de school gaan. Vaak vallen onder één bestuur meerdere scholen.


    Wat is een ontwikkelingsperspectief?

    Als een leerling extra ondersteuning nodig heeft, maakt de school een plan. Dat heet een ontwikkelingsperspectief (OPP). In dat plan staat wat de school doet om de leerling prettig en goed te laten leren. Ook staan er doelen in. Leerlingen van het praktijkonderwijs hebben allemaal een OPP.

    Een ontwikkelingsperspectief bestaat vaak uit twee delen: het uitstroomprofiel en het handelingsdeel. Het uitstroomprofiel gaat over het onderwijsniveau waar een leerling naartoe werkt. Het handelingsdeel gaat over op welke manier de doelen behaald kunnen worden. Ouders en school moeten het samen eens worden over dit deel. Het handelingsdeel wordt daarom ook ‘OOGO’ genoemd: ‘Op Overeenstemming Gericht Overleg’. Daarnaast hebben leerlingen hoorrecht: zij mogen input geven en hun mening wordt meegenomen in het OPP.


    Wat betekent zorgplicht?

    Volgens de Wet passend onderwijs hebben schoolbesturen zorgplicht.

    Het bestuur van de school waarop een kind is aangemeld, is verplicht om leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften een passende plek te bieden. Dat noemen we zorgplicht. De school kan die ondersteuning niet altijd zelf bieden. Dan moet het schoolbestuur, eventueel met hulp van het samenwerkingsverband, in overleg met ouders op zoek gaan naar een passende plek op een andere school binnen het samenwerkingsverband.


    Wanneer hebben scholen zorgplicht?

    De zorgplicht gaat in als blijkt dat een leerling extra ondersteuning nodig heeft. De school onderzoekt dan of zij de benodigde ondersteuning kan bieden, eventueel met extra ondersteuning vanuit het samenwerkingsverband. De school heeft dan 6 weken de tijd om te beslissen of een kind wordt toegelaten. In bepaalde gevallen heeft een school geen zorgplicht:

    • De school is vol.
    • De ouders onderschrijven de grondslag van de school niet. (Dit betekent dat zij het niet eens zijn met hoe de school over onderwijs of opvoeding denkt.)
    • De school is een cluster 1- of cluster 2-school. (Dit zijn scholen die geen samenwerkingsverband hebben. Die hebben een eigen toelating.)

    Wat is leerplicht?

    Kinderen zijn van hun 5e tot hun 16e verjaardag leerplichtig. Dat wil zeggen dat ze verplicht zijn om naar school te gaan. Deze leerplicht duurt tot het einde van het schooljaar waarin de leerling 16 wordt. Heeft een leerling dan nog geen diploma, dan geldt de kwalificatieplicht.


    Wat is kwalificatieplicht?

    Jongeren vanaf 16 jaar die nog geen diploma hebben, moeten tot hun 18e verjaardag onderwijs volgen. Dat is de kwalificatieplicht. Het gaat om een diploma vwo, havo of mbo (niveau 2 of hoger).

  • 2. Overgang po-vo:

    Wanneer gaat mijn kind naar de middelbare school/het voortgezet onderwijs?

    Na groep 8 gaat uw kind naar de middelbare school (het voortgezet onderwijs). Een enkele keer gaat een leerling eerder al naar de middelbare school. Dit kan als de basisschool of u vindt dat uw kind is uitgeleerd op de basisschool.


    Hoe vind ik een school die bij mijn kind past?

    De basisschool geeft een schooladvies mee voor uw kind. Daarin staat welke schooltype het beste past bij het kind. Dit kan zijn:

    • praktijkonderwijs (pro)
    • vmbo basisberoepsgerichte leerweg (bl)
    • vmbo basisberoepsgerichte leerweg met onderwijsondersteuning voor leerlingen met een onderwijsachterstand
    • vmbo kaderberoepsgerichte leerweg (kl)
    • vmbo kaderberoepsgerichte leerweg met onderwijsondersteuning voor leerlingen met leerachterstanden
    • vmbo gemengde leerweg/theoretische leerweg
    • vmbo theoretische leerweg (mavo)
    • havo
    • vwo (inclusief gymnasium)

    Op basis daarvan kunt u gaan zoeken naar een middelbare school. Er zijn verschillende scholen. U kunt de juf of meester van de basisschool vragen welke scholen zij geschikt vinden voor uw kind.


    Is aanmelden op school hetzelfde als inschrijven?

    Nee. Met aanmelden laat u zien dat u wilt dat uw kind naar deze school gaat. Bij inschrijven houdt de school een plek vrij voor een kind.

    U mag uw kind aanmelden bij verschillende scholen. Maar uw kind mag maar op één school tegelijk zijn ingeschreven.


    Wat gebeurt er als ik mijn kind aanmeld op een school?

    Na aanmelding op een school zal de school de aanmelding in behandeling nemen. Ze kunnen contact opnemen met u of de basisschool voor aanvullende informatie en kunnen een kennismakingsgesprek of toelatingstest organiseren. Uiteindelijk beslist de school of ze uw kind wel of niet plaatsen.


    Wanneer schrijft de school mijn kind in?

    Na de aanmelding zal de school de inschrijving van uw kind afronden als ze hebben besloten om uw kind te plaatsen. U ontvangt dan officiële inschrijvingsdocumenten die u moet invullen en ondertekenen.

    Bij inschrijving krijgt u als ouder ook plichten. U gaat akkoord met het schoolreglement en met de pedagogische visie van school.


    Kan ik mijn kind zelf aanmelden bij een school voor vso?

    Ja, u kunt uw kind zelf aanmelden. Dit is niet hetzelfde als inschrijven. Voordat de vso school jouw kind inschrijft moet eerst een toelaatbaarheidsverklaring (TLV VSO) zijn afgegeven. Een TLV VSO wordt door de school van inschrijving aangevraagd bij RUW, het samenwerkingsverband passend onderwijs voor vo scholen.


    Wat als ik al weet dat mijn kind extra hulp nodig heeft?

    Als u al weet dat uw kind extra hulp nodig heeft, is het belangrijk om dit tijdens de aanmelding aan te geven. De school zal kijken naar de mogelijkheden om de benodigde ondersteuning te bieden.


    Hoe weet de middelbare school wat mijn kind nodig heeft?

    Als uw kind naar de middelbare school gaat, vult de juf of meester van de basisschool, meestal samen met u en uw kind, het onderwijskundig rapport (OKR) in. Dit dossier wordt gestuurd naar de middelbare school waar uw kind naar toe gaat. De basisschool mag het OKR sturen zonder toestemming van ouders.

    Als uw kind op de basisschool extra ondersteuning kreeg, wordt dit ook vermeld in het OKR. Daarnaast kan de basisschool in gesprek gaan met de middelbare school. En natuurlijk kunt u zelf ook in gesprek gaan met de middelbare school over wat u denkt dat uw kind nodig heeft en wat school kan bieden.


    Wat als de school mijn kind weigert?

    De middelbare school mag een kind weigeren als bijvoorbeeld de school vol is. De school mag een kind niet weigeren omdat het kind extra ondersteuning nodig heeft. U kunt altijd in gesprek gaan met school om de redenen voor de weigering te bespreken.

    Als de school niet kan bieden wat uw kind nodig heeft, moet de school helpen een andere, passende, school te vinden. U kunt ook contact opnemen met RUW, via www.swvvo-ruw.nl


    Kan ik mijn kind zelf aanmelden bij een school voor praktijkonderwijs?

    Ja, u kunt zelf uw kind aanmelden. Als de school voor praktijkonderwijs besluit dat zij een passende school zijn voor uw kind, moet er een toelaatbaarheidsverklaring (TLV PRO) worden afgegeven door het samenwerkingsverband.

  • 3. Vragen - Hulp van school:

    Welke hulp geeft een school?

    Scholen bieden verschillende vormen van ondersteuning, zoals remedial teaching, extra begeleiding door de mentor, aanpassingen in lesmateriaal of aanpassingen in de omgeving. De aard en zwaarte van de ondersteuning en hoe vaak of lang deze wordt gegeven hangt af van de specifieke behoeften van jouw kind en het ondersteuningsaanbod van de school.

    De ondersteuning bestaat uit drie niveaus: basisondersteuning, extra ondersteuning en speciale ondersteuning. De basisondersteuning en extra ondersteuning zijn beschreven in het school ondersteuningsprofiel (SOP) van de school. De ondersteuning staat ook kort beschreven in de schoolgids die op de website van school staat.

    Speciale ondersteuning krijgt een kind alleen op een vso school (gespecialiseerde school).


    Hoe weet de school welke hulp mijn kind nodig heeft?

    De school zal de ondersteuningsbehoefte van uw kind in kaart brengen door observaties, gesprekken met u als ouder, informatie vanuit de basisschool (bij overgang) en mogelijk ook door het inschakelen van externe deskundigen. Samen met u wordt er een plan opgesteld om de benodigde ondersteuning te bieden.


    Wat is een (school)ondersteuningsprofiel (SOP)?

    Een ondersteuningsprofiel (ook wel schoolondersteuningsprofiel, SOP) is een document waarin de school beschrijft welke ondersteuning zij kunnen bieden aan leerlingen. Het profiel geeft inzicht in de onderwijs- en ondersteuningsmogelijkheden van de school. Ondersteuning bestaat uit basisondersteuning en uit de extra ondersteuning. Elke 4 jaar moet school het SOP herzien. School beschrijft ondersteuningsmogelijkheden ook in de schoolgids.

    Het SOP en de schoolgids zijn te vinden op de website van school. Is het SOP hier niet te vinden? Informeer dan bij school naar het SOP.


    Wat is een ondersteuningsplan?

    Een ondersteuningsplan is een beleidsplan waarin de school of het samenwerkingsverband voor passend onderwijs beschrijft hoe zij de ondersteuning aan leerlingen vormgeven. Hierin staat onder andere welke ondersteuning de school biedt en hoe ze samenwerken met andere organisaties. In Utrecht West is RUW het samenwerkingsverband voor middelbare scholen. Passenderwijs is het samenwerkingsverband voor basisscholen.


    Is een diagnose nodig voor (extra) hulp?

    Nee, een diagnose is niet altijd nodig voor het krijgen van (extra) hulp op school. Scholen bieden ondersteuning op basis van de onderwijsbehoeften van een kind, ook zonder officiële diagnose. Het hangt er van af welke hulp nodig is. Voor bijvoorbeeld hulp bij dyslexie of dyscalculie (bijvoorbeeld tijdverlenging) is een diagnose wel nodig.


    Wat is basisondersteuning?

    Basisondersteuning is de ondersteuning die alle reguliere scholen moeten bieden aan alle leerlingen. Er zijn geen lijstjes met wat school moet bieden. Wel wordt elke school geacht een goed pedagogisch klimaat, mentoraat, hulp bij dyslexie of trainingen sociale vaardigheden te bieden. Hoe school dit doet bepaalt school zelf. Sommige scholen kiezen bijvoorbeeld voor extra aandacht bij rekenproblemen. Het is belangrijk om bij het uitzoeken van een nieuwe school goed te kijken naar het schoolondersteuningsplan (SOP) en door te vragen naar wat mogelijk is bij de ondersteuning. De basisondersteuning is ook beschreven in de schoolgids.


    Mijn kind heeft basisondersteuning nodig. Hoe werkt dat?

    Als basisondersteuning nodig is, wordt dit opgeschreven in het leerlingdossier. In het leerlingdossier staat welke ondersteuning is gegeven, hoe vaak en of het geholpen heeft. Als ouder of als kind mag je altijd meepraten over de basisondersteuning. Een goede samenwerking tussen school-ouders-leerling is belangrijk. Maak dus afspraken over hoe je met elkaar omgaat. Bijvoorbeeld hoe je elkaar laat weten hoe het gaat op school maar ook hoe het thuis gaat.


    Wat is extra hulp/ondersteuning?

    Als een kind niet genoeg heeft aan de basisondersteuning kan de school extra ondersteuning aanvragen bij RUW, het samenwerkingsverband voor passend onderwijs (vo). Voorbeelden van extra ondersteuning zijn coachingstrajecten op de sociaal-emotionele ontwikkeling of op gedrag. Maar ook training in plannen en organiseren of training gericht op inzicht en oefenen in het leren leren. Voor huiswerkbegeleiding kan school geen ondersteuning aanvragen bij RUW.


    Wat is speciale ondersteuning?

    Speciale ondersteuning wordt alleen geboden op een school voor speciaal onderwijs.


    Wat is leerwegondersteunend onderwijs (lwoo)?

    Lwoo betekent: 'leerweg ondersteunend onderwijs'. Lwoo is ondersteuning bedoeld voor vmbo leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben.


    Wat is praktijkonderwijs?

    Praktijkonderwijs (PrO): een onderwijsvorm (net als vmbo, havo en vwo) waar grote nadruk ligt op praktisch leren. Voor een deel van de leerlingen is het praktijkonderwijs eindonderwijs, een ander deel stroomt door naar (middelbaar) beroepsonderwijs. Praktijkonderwijs wordt in de regio Utrecht West verzorgd door het Futura College in Woerden. Leerlingen die naar het praktijkonderwijs gaan, hebben een toelaatbaarheidsverklaring (TLV PRO) nodig, die de school voor praktijkonderwijs aanvraagt bij het samenwerkingsverband.


    Hoe praat ik met school over extra ondersteuning?

    Om te praten met school over extra ondersteuning kunt u een afspraak maken met de mentor of de zorgcoördinator. Bereid het gesprek goed voor en geef duidelijk aan welke zorgen of behoeften u heeft over uw kind.


    Wie houdt zich op school bezig met extra hulp en passend onderwijs?

    Als het niet lukt om passende ondersteuning voor uw kind te organiseren, kunt u contact opnemen met RUW, het samenwerkingsverband in Utrecht West. Zij kunnen ondersteuning bieden en samen met u naar oplossingen zoeken.


    Wat betekent handelingsverlegen?

    Handelingsverlegenheid betekent dat de school niet voldoende mogelijkheden heeft om de juiste ondersteuning te bieden aan een leerling. In dat geval kan het samenwerkingsverband worden ingeschakeld om te kijken naar alternatieve oplossingen.


    Wat als mijn kind tijdelijk niet (elke) dag naar school kan?

    Als uw kind tijdelijk niet naar school kan, bijvoorbeeld vanwege ziekte of een andere reden, kunt u in overleg met school kijken naar de mogelijkheid van aangepast onderwijs of onderwijs op afstand.

    Digitaal afstandsonderwijs kan een waardevol onderdeel zijn van hulp aan een kind dat tijdelijk niet of minder naar school kan. Maar scholen mogen een kind niet zomaar digitaal afstandsonderwijs geven, er gelden regels voor. Het ministerie van OCW heeft in samenwerking met de Inspectie van het Onderwijs en het Steunpunt Passend Onderwijs twee brochures ontwikkeld waar deze regels in staan uitgelegd.


    Hoe werk ik goed samen met school?

    Het is belangrijk om relevante informatie over uw kind te delen met school. Denk aan medische informatie, leerproblemen, gedragsproblemen of andere zaken die van invloed kunnen zijn op het leerproces en de ondersteuningsbehoeften van uw kind.


    Mag de school met mijn kind praten zonder dat ik daarbij ben?

    In principe mag de school niet zonder uw toestemming met uw kind praten als het gaat om gevoelige informatie. Het is belangrijk dat ouders betrokken zijn bij gesprekken die hun kind aangaan.


    Wat is een warme overdracht?

    Een 'warme overdracht' is de overdracht van informatie en kennis over een leerling van de ene school naar de andere. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de overgang van het primair (basis) onderwijs naar het voortgezet onderwijs, zodat de nieuwe school goed geïnformeerd is over de ondersteuningsbehoeften van een kind.


    Met wie mag school informatie over mijn kind bespreken?

    School mag informatie over uw kind bespreken met andere betrokkenen, zoals interne zorgverleners, externe ondersteuningsinstanties, het samenwerkingsverband en in sommige gevallen met andere professionals die bij de zorg voor uw kind zijn betrokken. Hierbij geldt uiteraard wel de privacywetgeving.

    School mag niet over uw kind praten met hulpverleners zonder toestemming van ouders. Ook mogen ze zonder toestemming geen persoonlijke gegevens delen.


    Wat als mijn kind jeugdhulp nodig heeft?

    Als uw kind jeugdhulp nodig heeft vanuit de gemeente, is het belangrijk om dit te bespreken met de school. De school kan dan samenwerken met jeugdhulpverleners om de ondersteuning af te stemmen.


    Wat als mijn kind (misschien) een andere school nodig heeft?

    Als udenkt dat uw kind misschien beter past op een andere school, bespreek dit dan met de huidige school. Samen kunnen jullie kijken naar de mogelijkheden en eventuele stappen die genomen moeten worden.


    Wat is een onderwijskundig rapport (OKR)?

    Een onderwijskundig rapport is een document waarin relevante informatie over een kind wordt vastgelegd, zoals de onderwijsprestaties, ondersteuningsbehoeften en eventuele bijzonderheden. Dit rapport wordt overgedragen naar een nieuwe school.


    Wat is voortgezet speciaal onderwijs (vso)?

    Het voortgezet speciaal onderwijs (vso) is bedoeld voor leerlingen met ingewikkelde onderwijs- en ondersteuningsbehoeften die niet voldoende kunnen worden opgevangen binnen het reguliere onderwijs. Vso-scholen zijn gespecialiseerd in het bieden van passend onderwijs aan deze leerlingen en zijn er op elk onderwijsniveau.

    (Voortgezet) speciaal onderwijs wordt ook gespecialiseerd onderwijs genoemd.


    Wat is een toelaatbaarheidsverklaring (TLV (V)SO)?

    Een toelaatbaarheidsverklaring (TLV (V)SO) is een document dat aangeeft dat een leerling toelaatbaar is tot het speciaal onderwijs of voortgezet speciaal onderwijs. Dit wordt ook wel gespecialiseerd onderwijs genoemd. De TLV wordt afgegeven door het samenwerkingsverband voor passend onderwijs.

    In de regio Utrecht West is RUW het samenwerkingsverband voor passend onderwijs.


    Kan mijn kind terug naar een reguliere school en hoe werkt dat?

    Het is mogelijk dat een leerling na een periode in het speciaal onderwijs of voortgezet speciaal onderwijs terugkeert naar een reguliere vo school. Dit wordt vaak in overleg tussen de betrokken scholen en ouders besproken en er kan een nieuwe ondersteuningsaanvraag nodig zijn.


    Wat als mijn kind naar een (gespecialiseerde) school gaat die ver weg is?

    Als uw kind naar een (gespecialiseerde) school gaat die ver weg is, kan in sommige gevallen leerlingenvervoer worden geregeld. Informeer bij de gemeente waar u woont naar de mogelijkheden en voorwaarden voor leerlingenvervoer.


    Wat als ik het niet eens ben met de school over extra hulp of overplaatsing naar een andere school?

    Als u het niet eens bent met de school over extra hulp of overplaatsing naar een andere school, is het belangrijk om hierover in gesprek te gaan. Mocht het niet lukken om samen tot een oplossing te komen, dan kunt u een klacht indienen bij de school of contact opnemen met het samenwerkingsverband.


    Wat als ik er samen met school echt niet uitkom?

    Als u er samen met school echt niet uitkomt, kun u een beroep doen op een onafhankelijke vertrouwenspersoon, zoals een onderwijsconsulent (zie: www.onderwijsconsulenten.nl). Deze persoon kan helpen bij het zoeken naar een oplossing of bemiddelen tussen u en de school.


    Met welke personen kan ik te maken krijgen als ik het niet eens ben met de school, of als mijn kind misschien naar een andere school moet?

    Als u het niet eens bent met de school of als uw kind mogelijk naar een andere school moet, kunt u te maken krijgen met een vertrouwenspersoon, een medewerker van het samenwerkingsverband, een consulent passend onderwijs of een juridisch adviseur.


    Wat doet de leerplichtambtenaar (LPA)?

    De leerplichtambtenaar houdt toezicht op de naleving van de leerplichtwet. Hij of zij kan worden ingeschakeld als er sprake is van verzuim of andere leerplicht gerelateerde zaken.


    Wat is een ouder- en jeugdsteunpunt?

    Een ouder- en jeugdsteunpunt is een instantie waar ouders en jongeren terecht kunnen voor informatie, advies en ondersteuning op het gebied van passend onderwijs.


    Wat is een tussenvoorziening?

    Een tussenvoorziening is een tijdelijke opvang waar leerlingen terecht kunnen die vast lopen/dreigen vast te lopen op school. Tijdens het verblijf op de tussenvoorziening wordt met de leerling gewerkt aan doelen om terug te keren naar school en wat hij/zij daarvoor nodig heeft. Dit kan ook een andere school of setting zijn.


    Wat is hoorrecht?

    Hoorrecht betekent simpelweg dat je gehoord wordt in beslissingen die jou aangaan.

  • 4. Vragen - Leerlingenvervoer:

    Hoe regel ik leerlingenvervoer?

    Leerlingenvervoer regelt u via de gemeente waarin u woont. Zij hebben informatie over de mogelijkheden, voorwaarden en aanvraagprocedure. Het is verstandig al vroeg contact te zoeken met de gemeente als u denkt dat jouw kind vervoer nodig heeft.


    Wie komt in aanmerking voor leerlingenvervoer?

    Leerlingenvervoer is bedoeld voor leerlingen die door een beperking of handicap niet zelfstandig naar school kunnen reizen. De exacte voorwaarden kunnen per gemeente verschillen. Het is verstandig al vroeg contact te zoeken met de gemeente waarin u woont als u denkt dat uw kind vervoer nodig heeft.


    Hoe vraag ik leerlingenvervoer aan?

    U kunt leerlingenvervoer aanvragen bij de gemeente waarin u woont. Zij zullen u informeren over de benodigde documenten en de procedure.


    Wat zijn de kosten van leerlingenvervoer?

    De kosten van leerlingenvervoer verschillen per gemeente. Sommige gemeenten vragen een eigen bijdrage, terwijl in andere gevallen het leerlingenvervoer kosteloos is. Informeer bij de gemeente waarin u woont naar de specifieke kostenregeling.